Η διατροφή του κουταβιού

Η διατροφή του κουταβιού είναι ένα το θέμα που απασχολεί περισσότερο κάθε υποψήφιο και νέο κηδεμόνα.

• Ποιά ξηρά τροφή είναι η καλύτερη;
• Μπορεί να φάει το κουτάβι μας μαγειρευτό;
• Πόσα ημερήσια γεύματα χρειάζεται το κουτάβι;
• Ποια είναι η σωστή ποσότητα;
• Χρειάζεται συμπληρώματα; διατροφής;
• Τι δεν πρέπει να καταναλώνει το κουτάβι;
• Γιατί υποφέρει συχνά από διάρροιες;
• Γιατί το κουτάβι δεν έχει διάθεση για τροφή ή και ανορεξία;
• Γιατί το κουτάβι δείχνει να πεινάει συνέχεια;

Τα παραπάνω ερωτήματα και πολλά άλλα ανησυχούν και αγχώνουν τους κηδεμόνες κουταβιών. Ο προβληματισμός και τα διλλήματα γίνονται εντονότερα καθώς οι απόψεις που ακούγονται για τη διατροφή των κουταβιών όχι μόνο είναι διαφορετικές αλλά διίστανται και συγκρούονται.

Επιπρόσθετα οι προβληματισμοί εντείνονται καθώς το ίδιο το κουτάβι επικοινωνεί τη έλλειψη σωστής διατροφής είτε μέσα από συμπεριφορές όπως η ανορεξία ή η λαιμαργία, η αδιαθεσία ή η υπερένταση, είτε μέσα από εμφανείς συνέπειες στον οργανισμό του όπως η έλλειψη αντοχής ή η υπερκινητικότητα αλλά και στο σώμα του όπως η έντονη τριχόπτωση ή οι συχνές γαστρεντερικές διαταραχές.

Ισορροπημένη διατροφή κουταβιού

Μία ισορροπημένη διατροφή κατά τη κρίσιμη ηλικιακή περίοδο της ανάπτυξης του σκύλου είναι η βάση για τη μυοσκελετική αρμονική του ανάπτυξη, την ισορροπημένη ορμονολογική του δομή, την θωράκιση του ανοσοποιητικού αλλά και τη συμπεριφορολογική του υπόσταση.

Είναι σημαντικό να επισημανθεί η ιδιαίτερη σημασία της διατροφής στη σωστή λειτουργία του γαστρεντερολογικού συστήματος. Το γαστρεντερολογικό σύστημα, μέρος του οποίου το πεπτικό, είναι υπεύθυνο για τη πέψη και τη διάσπαση των θρεπτικών ουσιών που λαμβάνονται μέσω της τροφής, αναπτύσσεται και θωρακίζεται με μιά ισορροπημένη διατροφή.

Ένα κουτάβι που υποφέρει συχνά από διάρροιες και γαστρίτιδες θα είναι περισσότερο ευάλωτο σε διάφορες αλλεργίες αλλά και γαστρεντερική ευαισθησία στην ενήλικη ζωή του.

Ανισορροπίες και ελειψεις στη διατροφή του κουταβιού δεν προκύπτουν μόνο στη περίπτωση της διατροφής μαγειρευτού φαγητού αλλά και στη χορήγηση ξηράς τροφής ή στον συνδυασμό των δύο.

Η ισορροπημένη διατροφή είναι πρωταρχικής σημασίας όχι μόνο για την περίοδο της ανάπτυξης του σκύλου αλλά αποτελεί το θεμέλιο για την υγεία του στην ενήλικη ζωή του και τη μακροζωία του.

Τα κριτήρια της σωστής διατροφής

Τα κριτήρια για την επιλογή της κατάλληλης τροφής για το κουτάβι μας είναι:

• Η ηλικία
• Το βάρος
• Το τελικό βάρος μετά την ολοκλήρωση της ανάπτυξης
• Οι περιβαλλοντικές συνθήκες
• Η δραστηριότητα
• Η προσωπικότητα
• Ο μεταβολισμός
• Η φυσική κατάσταση

Η τροφή του κουταβιού

Το μητρικό γάλα

Η ποιότητα του πρώτου γάλακτος της μητέρας του, το Kolostrum, εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη διατροφή της μάνας κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και περιέχει αντισώματα τα οποία το γαστροεντερικό σύστημα των κουταβιών μπορεί να επεξεργαστεί ακόμα και τις πρώτες 24
ώρες της ζωής του.

Η διατροφή κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, ειδικά τις τελευταίες 30 ημέρες μέχρι τη γέννα, είναι πολλή σημαντική για έναν πλούσιο σε βιταμίνες και ιχνοστοιχεία θηλασμό. Το ασφαλές, καθαρό και ήρεμο περιβάλλον σε συνδυασμό με τη κατάλληλη διατροφολογική φροντίδα της μάνας είναι οι κύριοι παράγοντες για μια υγιή ανατροφή των νεογέννητων.

Η σύνθεση του μητρικού γάλακτος, πλούσιο σε λιπαρά (γύρω στο 60%), πλούσιο σε Λινελαϊκό Οξύ (Ο3) και χαμηλό σε λακτόζη (9%) και η σύσταση του είναι ικανή να καλύψει όλες τις ανάγκες των νεογέννητων κουταβιών κατά τη διάρκεια του πρώτου μήνα ζωής τους.

Ο απογαλακτισμός

Στη τρίτη εβδομάδα της ζωής τους τα κουτάβια αποκτούν τα πρώτα δόντια και ο οργανισμός τους ετοιμάζεται να υποδεχτεί και άλλες μορφές τροφής. Παράλληλα με την αύξηση της τροφής που προσφέρουμε στα κουτάβια, η συχνότητα και η διάρκεια του θηλασμού μειώνονται σταδιακά
μέχρι τον απογαλακτισμό μεταξύ 7ης και 8ης εβδομάδας.

Μετά από τον αποχωρισμό από τη μάνα και τα αδέλφια του, που συνδυάζεται με ψυχολογικό άγχος για το κουτάβι, είναι καλά να συνεχίσουμε για τις πρώτες μέρες την διατροφή που έχει συνηθίσει το κουτάβι, και να ξεκινήσουμε την σταδιακή αλλαγή, μετά από λίγες μέρες.

Η διατροφή στην ανάπτυξη

Στα κουτάβια αυξανεται το βάρος κατά τους πρώτους μήνες ζωής με γρήγορο ρυθμό. Το τελικό τους βάρος είναι περίπου το 40 ή και 50 φορες μεγαλύτερο από το βάρος του νεογνού, ανάλογα με τη φυλή.

Από αυτό και μόνο μπορούμε να κατανοήσουμε την μεγάλη αξία μιας ισορροπημένης
διατροφής σε Ενέργεια, Πρωτεϊνες (ΑΜΙΝΟΞΕΑ), Λιπαρά (ο3-ο6), Βιταμίνες (Α, D, E και ομάδα B) και Ιχνοστοιχεία (Ασβέστιο, Φώσφορο, Μαγνήσιο και άλλα), ανάλογα πάντα με τις ανάγκες κάθε φυλής, τις περιβαλλοντικές συνθήκες και τις δραστηριότητες του κάθε οργανισμού.

Η διατροφή σε Κουτάβια 2-6 μηνών

Σε αυτή την ηλικία παρατηρείται η μεγαλύτερη αύξηση σωματικού βάρους.
Σε αυτή τη περίοδο αναπτύσσεται η μυοσκελετική δομή, τα όργανα και ο εγκέφαλος.
Σε αυτή τη περίοδο μέλημα μας είναι να καθοριστεί το ιδανικό ποσοστό ενέργειας και σωστές ποσότητες και η αναλογία Ασβεστίου και Φωσφόρου που πρέπει να λαμβάνει το κουτάβι για μια ισορροπημένη και αρμονική ανάπτυξη.

Σύμφωνα με τις πρόσφατες έρευνες και μελέτες συμπεραίνεται ότι η υπερβολική κατανάλωση ενέργειας στη διατροφή προκαλεί υψηλό ρυθμό ανάπτυξης και στη συνέχεια αύξηση του βάρους που αποτελούν τις πρώτες αιτίες δυσαρμονικής μυοσκελετικής ανάπτυξης με άμεση συνέπεια
μικροτραυματισμούς οστών ή θλάσεις μυών. Επιπροσθετα, η παχυσαρκία επιβαρύνει το καρδιακό σύστημα και μεγαλώνει τα αποθέματα λίπους του οργανισμού.

Οι πρόσφατες έρευνες και μελέτες κατέδειξαν επίσης πως τα υψηλά επίπεδα πρωτεϊνών δεν οδηγούν σε διαταραχές στην ανάπτυξη των ιστών. Αντιθέτως, μία υψηλή σε ποιότητα πρωτεΐνη είναι απαραίτητο στοιχείο της ημερήσιας διατροφής του κουταβιού.

Η υπερδοσολογία ή η έλλειψη ασβεστίου στη διατροφή και τα συμπληρώματα μπορούν να προκαλέσουν σοβαρές διαταραχές στην ανάπτυξη των ιστών. Η ομαλή ανάπτυξη του κουταβιού είναι αδύνατη με οπτική παρατήρηση. Για αυτό συνίσταται η παρακολούθηση του βάρους του κουταβιού μέσα σε μια καμπύλη ανάπτυξης.

Είναι βέβαιο ότι ο σκύλος θα φτάσει το γενετικά προκαθορισμένο ύψος του. Η πιο αργή σε ρυθμό ανάπτυξη όμως εξασφαλίζει τη σωστή διαμόρφωση των οστων και των ιστών και είναι προτιμότερη από μια απότομη αύξηση του ύψους.

Η διατροφή σε Κουτάβια 6-12 μηνών

Σε αντίθεση με τις μικρόσωμες φυλές που έχουν σχεδόν φτάσει το τελικό σωματικό βάρος τους στην ηλικία των 6 μηνών, οι μεγαλόσωμες φυλές συνεχίζουν με πιό αργό ρυθμό την ανάπτυξή της μυικής μάζας και του σκελετού τους. Είναι και η περίοδος που τα περισσότερα σκυλιά περνούν
ορμονικές αλλαγές με συνέπεια την ευαισθησία στο ανοσοποιητικό σύστημα.

Τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά στη διατροφή των κουταβιών

Πρωτεϊνες

Οι ανάγκες από πρωτεΐνες στην ανάπτυξη είναι πιο μεγάλες σε σύγκριση με τις ανάγκες ενός ενηλίκου σκύλου.

Με βάση τις πιο πρόσφατες έρευνες, δεν επηρεάζεται η ανάπτυξη του σκελετού από μια υπερδοσολογία πρωτεϊνών. Είναι όμως γεγονός ότι ο μεταβολισμός των πρωτεϊνών, ειδικά κακής ποιότητας, επιβαρύνει διάφορα όργανα και ειδικά τα νεφρά. Οι πρωτεΐνες πρέπει να προέρχονται κυρίως από ζωικές πηγές (μυϊκό κρέας, γαλακτοκομικά, αυγά) και όχι από φυτικές πηγές (καλαμπόκι, σιτάρι, κτλ.)

Υδατάνθρακες (άμυλο)

Ο οργανισμός των κουταβιών έχει μειωμένη δυνατότητα επεξεργασίας αμύλων. Η ποσότητα από σιτάρια, καλαμπόκι, ρύζι, μακαρόνια δεν πρέπει να ξεπεράσει το 10% της συνολικής ποσότητας της διατροφής ξεκινώντας από πολύ μικρές ποσότητες.

Λιπαρά

Τα λιπαρά είναι όχι μόνο ιδιαίτερα σημαντικά συστατικά κια για το μεταβολισμό των λιποδιαλυτικών βιταμινών, αλλά είναι και πρώτες πηγές ενέργειας στη διατροφή του κουταβιού.

Τα λιπαρά στη διατροφή των κουταβιών πρέπει να προέρχονται και από ζωικά λίπη (λίπος κοτόπουλου, ψαριού) όσο και από φυτικά λίπη (λίπη καρύδας, ελαιόλαδο) ώστε να υπάρχει μια σωστή αναλογία σε Ω3-Ω6 λιπαρά.

Ίνες

Οι αναλογίες από ακατέργαστες ίνες μέσα στη διατροφή δεν πρέπει να ξεπεράσει το 1.5-2% στην ξηρή μορφή του φαγητού του κουταβιού. Καλές πηγές ινών για τα κουτάβια είναι τα καρότα και τα μήλα.

Βιταμίνες και ιχνοστοιχεία

Οι ανάγκες από βιταμίνες, μέταλα και ιχνοστοιχεία διαφέρουν ουσιαστικά από την ανάγκη ανός ενήλικου σκυλιού. Σε μια ισορροπημένη, καλής ποιότητας διατροφή, αυτές οι ανάγκες καλύπτονται από τα υλικά της διατροφής.

Η επιπλέον χορήγηση πολυβιταμινών και μετάλλων, ειδικά το ασβέστιο, Βιτ.D και Βιτ.Α μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα στην ανάπτυξη με μακροχρόνιες συνέπειες.

Η σύσταση του γεύματος

Ανεξάρτητα αν η καθημερινή τροφή του κουταβιού είναι ξηρά τροφή ή κονσέρβα ή BARF ή μαγειρευτό, πρέπει να περιέχει στις σωστές αναλογίες και ποσότητες τα εξής θρεπτικά συστατικά:

Kρέας
Ιδανικό για πηγή μυικού κρέατος είναι το κοτόπουλο, η γαλοπούλα και το ψάρι.

Λαχανικά
Ιδανικά λαχανικά που δεν επηρεάζουν το ευαίσθητο στομάχι του κουταβιού είναι τα καρότα, τα κολοκύθια και η πατάτα.

Άμυλο
Παρόλο που δεν είναι απαραίτητο το άμυλο, μπορεί το γεύμα να περιέχει μικρές ποσότητες ως πηγή ενέργειας. Ιδανικές πήγες αμύλου για ένα κουτάβι είναι η κινόα, η βρώμη και το ρύζι.

Φρούτα
Τα φρούτα περιέχουν απαραίτητες για τον οργανισμό ίνες και βιταμίνες. Το μήλο και το αχλάδι είναι φιλικά προς το στομάχι του κουταβιού.

Έλαια
Ιδιαίτερη σημασία για την ανάπτυξη και την υγεία του νευρολογικού συστήματος του κουταβιού έχει το έλαιο με Ω3 λιπαρά, όπως το λάδι άγριου σολομού και το μουρουνέλαιο.

Γαλακτοκομικά
Ειδικά σε μαγειρευτά γεύματα και BARF γεύματα, τα γαλακτοκομικά είναι μια καλή πηγή ασβεστίου.

Εντόσθια
Το συκώτι οι καρδιές και οι σπλήνες περιέχουν απαραίτητες για την υγεία ουσίες και είναι πλούσια σε ιχνοστοιχεία και μέταλλα.

Οστά
Τα κονιοποιημένα οστά ως πηγή ασβεστίου είναι απαραίτητα για την ισορροπία του φωσφόρου που περιέχει το κρέας.

Βότανα
Διάφορα βότανα σε μικρές δοσολογίες υποστηρίζουν το ανοσοποιητικό σύστημα του κουταβιού.

Τα διατροφικά λάθη

Υπερδοσολογία διατροφής

Η ενέργεια που περιέχει η ημερήσια διατροφή του κουταβιού πρέπει να είναι προσαρμοσμένη στο ρυθμό της ανάπτυξης, το μεταβολισμό του κουταβιού, τις δραστηριότητες και τη προσωπικότητα του.

Το πιό μεγάλο λάθος σε αυτή τη περίοδο είναι η υπερβολική κατανάλωση ενέργειας, δηλαδή παραπάνω τροφή από ότι χρειάζεται ο οργανισμός. Αυτό δεν προκύπτει μόνο από τα κυρίως γεύματα, αλλά στις περισσότερες περιπτώσεις από τις πολλές “λιχουδιές” μεταξύ των γευμάτων.

Πολλές φορές, χρησιμοποιώντας λιχουδιές για επιβράβευση στην εκπαίδευση, χάνουμε τον έλεγχο του συνόλου της τροφής.

Το πλεόνασμα ενέργειας μέσω της της τροφής προκαλεί πιό γρήγορη ανάπτυξη από την επιθυμητή, το οποίο δεν είναι αντιληπτό οπτικά: τα περισσότερα κουτάβια δεν πάσχουν από παχυσαρκία, απλώς μεγαλώνουν πιό γρήγορα από ό,τι πρέπει.

Η υπερδοσολογία ενέργειας δεν βλάπτει μόνο την αρμονική ανάπτυξη του σκελετού, αλλά οδηγεί και σε παχυσαρκία, η οποία είναι η πρώτη αιτία για καρδιοπάθειες στην ενηλικίωση. Το πλεόνασμα θερμίδων (kcal) προκύπτει συνήθως από την ανισόρροπη διατροφης, τις λιχουδιές και τη δυσανάλογη περιεκτικότητα θρεπτικών συστατικών ή έλλειψη θρεπτικών συστατικών.

Ασβέστιο-Φώσφορος

Η ανισορροπία μεταξύ των μετάλλων ασβεστίου και φωσφόρου οφείλεται στην έλλειψη κονιοποιημένου οστού στα μαγειρευτά γεύματα και τα γεύματα BARF. Οι λιχουδιές και τα συμπληρώματα που καταναλώνει το κουτάβι που τρέφεται με ξηρά τροφή, μπορούν να προκαλέσουν ανισορροπία σε αυτά τα σημαντικά μέταλλα. Επιπρόσθετα η λανθασμένη δοσολογία από Βιτ. D μπορεί να επηρεάσει αυτή την ισορροπία. Επίσης οι ανισορροπίες
στις πρώτες ύλες (κρέας – σιταρά) οδηγούν σε έλλειψη ασβεστίου στη διατροφή.

Λανθασμένες αναλογίες συστατικών σε πρώτες ύλες

Οι λανθασμένες αναλογίες ανάμεσα σε ζωικές και φυτικές πηγές προκαλούν ελλείψεις από σημαντικές για την ανάπτυξη αμινοξέων, βιταμινών, λιπαρών, μετάλλων, οξέων και ιχνοστοιχείων που οδηγούν σε προβλήματα στην ομαλή ανάπτυξη του σκελετού και των εσωτερικών οργάνων του κουταβιού.

Γεύματα χωρίς πρόγραμμα

Η συνεχόμενη προσφορά φαγητού ή η εκτός προγράμματος χορήγηση γευμάτων προκαλεί στο κουτάβι ανασφάλειες, υπερένταση, προβλήματα στο μεταβολισμό, παχυσαρκία, άρνηση της τροφής (ανορεξια) και διάφορα άλλα ψυχοσωματικά προβλήματα.

Extra Treats

Η συνεχόμενη προσφορά από λιχουδιές ανάμεσα στα γεύματα είναι η πρώτη αιτία για την παχυσαρκία. Ακολουθεί η άρνηση για τα κύρια γεύματα η οποία έχει σαν συνέπεια την έλλειψη διαφόρων σημαντικών διατροφικών στοιχείων, αιτία για πολλά προβλήματα υγείας στον ενήλικο σκύλο.

Προβλήματα υγείας που συνδέονται με τη κακή διατροφή

Διάρροια
Η διάρροια είναι το πιό συχνό πρόβλημα στα κουτάβια. Στις περισσότερες περιπτώσεις, η διάρροια προκύπτει από μια απότομη αλλαγή τροφής ή από την κατανάλωση αγνώστων ή βλαβερών ουσιών για τον οργανισμό.

Η άμεση αντιμετώπιση της διάρροιας είναι ιδιαίτερα σημαντική για μια μακροχρόνια υγεία του ανοσοποιητικού συστήματος και την εξασφάλιση του μεταβολισμού όλων των θρεπτικών ουσιών που χρειάζεται ο οργανισμός για τη σωστή ανάπτυξη του σκελετού.

Παχυσαρκία
Η υπερβολική ενέργεια στην διατροφή των κουταβιών οδηγεί στην ανάπλαση λιπαρικών κυττάρων πού φαίνονται εξωτερικά ώς υπερβολική μάζα.

Αλλεργίες
Οι απότομες αλλαγές διατροφής, οι υπερβολικές φαρμακευτικές αγωγές, οι λανθασμένες αναλογίες στη διατροφή, οι οποίες συνδέονται πολλές φορές με διάρροιες, βλάπτουν τη χλωρίδα του εντέρου και επομένως το ανοσοποιητικό σύστημα του σκύλου μας. Αυτό έχει σαν συνέπεια ο
οργανισμός να αντιδρά με αλλεργίες σε διάφορες βρώσιμες ουσίες αλλά και περιβαλλοντικές ύλες.

Προβλήματα σκελετού
Οι ανισορροπίες του ασβεστίου, φωσφόρου, η έλλειψη από Βιτ. Α και D στη διατροφή και οι κατάλληλες τροφές προκαλούν μια ανισορόπη ανάπτυξη του σκελετού.

Προβλήματα συμπεριφοράς
Η υπερβολική ενέργεια στη διατροφή και η χορήγηση μεγάλων ποσοτήτων σε λίγα γεύματα αποτελεί μια αιτία,-μεταξύ άλλων όπως η έλλειψη σωματικής δραστηριότητας, η έλλειψη καινούργιων ερεθισμάτων ή η απουσία επαφής με άλλα κουτάβια-, για υπερκινητικότητα και ανικανότητα για ποιοτικό ύπνο.

Η διατροφή στη περίοδο της ανάπτυξης έχει υπεραξία για την υγεία του σκύλου για ολόκληρη τη ζωή του. Πολλά προβλήματα υγείας έχουν την ρίζα τους σε ένα ακατάλληλο διατροφολογικό πρόγραμμα στη κρίσιμη περίοδο της ανάπτυξης.

Από την άλλη, μπορούμε με τη σωστή διατροφή σε συνδυασμό με ένα κατάλληλο πρόγραμμα δραστηριότητας, να αποφύγουμε πολλές ασθένειες και να περιορίσουμε τις πιθανές κληρονομικές αδυναμίες του οργανισμού.

Υπεύθυνη κειμένου: Ρεγγίνα Μπίμπα, Διατροφολόγος και Σύμβουλος εναλλακτικών θεραπειών για σκύλους και γάτες

Εάν χρειάζεστε ένα διατροφολόγιο για το κουτάβι σας, πατήστε εδώ.

Εάν θέλετε να ελέγξουμε τη διατροφή του κουταβιού σας, πατήστε εδώ.