ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΣΚΥΛΩΝ

Το ασβέστιο: πόσο σημαντικό είναι για τον σκύλο μου; Τι πρέπει να γνωρίζω πριν το προσθέσω στο φαγητό του;

Σχεδόν όλοι οι κηδεμόνες σκύλου έχουν έρθει αντιμέτωποι με το θέμα του ασβεστίου στη διατροφή του σκύλου τους. Γεγονός είναι πως υπάρχουν πολλές και διαφορετικές απόψεις και πληροφορίες γύρω από το θέμα αυτό.

Τι είναι το ασβέστιο;

Το ασβέστιο, ένα γυαλιστερό, ασημένιο-λευκό μέταλλο, βρίσκεται εν αφθονία μες τον οργανισμό του σκύλου. Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι το ασβέστιο, καθώς αντιδράει έντονα με τον οργανισμό, δεν κυκλοφορεί ελεύθερα: το 99% του ασβεστίου που βρίσκεται στο σώμα του σκύλου αποθηκεύεται στα οστά και στα δόντια του και μόνο το 1% υπάρχει μεταξύ των κυττάρων και του εξωκυτταρικού χώρου.

Γιατί χρειάζεται ο οργανισμός του σκύλου το ασβέστιο;

Το ασβέστιο είναι ένα στοιχειώδες δομικό στοιχείο το οποίο υποστηρίζει μία σειρά από λειτουργίες στον οργανισμό του σκύλου:

1. Καλή λειτουργία των μυών, των νεφρών και της καρδιάς

Σε αλληλεπίδραση με το κάλιο και το μαγνήσιο, το ασβέστιο υποστηρίζει τη λειτουργία των νεφρών, της καρδιάς και των μυών. Δηλαδή για να γίνει μια μυική σύσπαση, πρέπει να κυκλοφορεί μια συγκεκριμένη ποσότητα ασβεστίου στον οργανισμό. Η αυξημένη ή η μειωμένη ποσότητα ασβεστίου που κυκλοφορεί μέσα στον οργανισμό του σκύλου μπορεί να οδηγήσει σε μυϊκές κράμπες και σε δυσλειτουργία των νεφρών. Ο οργανισμός του σκύλου προσπαθεί πάντα να κρατήσει την σωστή αναλογία μεταξύ ασβεστίου και φώσφορου. Αυτή η πολύ λεπτή ρύθμιση πραγματοποιείται μέσω των ορμονών των παραθυροειδών και της καλσιτονίνης ( Βιταμίνη D). Όταν το επίπεδο του ασβεστίου στο αίμα μειώνεται, οι παραθυροειδείς αδένες παράγουν περισσότερες παραθυροειδείς ορμόνες και η παραγωγή καλσιτονίνης στον θυροειδή αδένα μειώνεται. Όταν όμως η περιεκτικότητα σε παραθυροειδική ορμόνη στο αίμα είναι μονίμως πολύ ψηλή, για παράδειγμα όταν η διατροφή δεν περιέχει αρκετό ασβέστιο, ο οργανισμός εξασφαλίζει την απαραίτητη ποσότητα του ασβεστίου στο αίμα διασπώντας το μέταλλο από τα οστά και τα δόντια. Αυτός ο μηχανισμός εξασφαλίζει την απαραίτητη ποσότητα του ασβεστίου και κινείται επίσης πρός την αντίθετη κατεύθυνση: όταν ο οργανισμός του ενήλικου σκυλιού καταγράφει υπερβολικό ασβέστιο στο αίμα, τότε έχει τη δυνατότητα (σε κάποιο βαθμό) να το απομακρύνει μέσω των κοπράνων. Στα κουτάβια όμως  η παραπάνω δυνατότητα είναι ακόμα πολύ περιορισμένη και η αυξημένη ποσότητα ασβεστίου που κυκλοφορά ελεύθερη στον οργανισμό μπορεί να προκαλλέσει σοβαρά προβλήματα στην σωστή ανάπτυξη του κουταβιού.

2. Οξεοβασική ισορροπία

Όταν το ph του αίματος πέφτει κάτω από ένα ορισμένο επίπεδο, το ασβέστιο ελευθερώνεται από τα οστά για να εξισσοροπήσει το  ph του αίματος και να αποτρέψει να γίνει όξινο το αίμα. Παρολο που αυτή η διαδικασία είναι ζωτικής σημασίας (το ph του αίματος επηρεάζει μεταξύ άλλων τον  αναπνευστικό ρυθμό και την μεταφορά οξυγόνου από τα κύτταρα στο αίμα) μπορεί μακρόχρονα να προκαλλέσει διάφορα προβλήματα υγείας όπως η οστεοπόρωση.

3. Οστά και δόντια

Το ασβέστιο συμβάλλει σημαντικά στην καλή λειτουργία και στην σταθερότητα των οστών και των δοντιών.

Τι μορφές ασβεστίου υπάρχουν για να καλύψουμε την ανάγκη του σκύλου μας;

1. Μυικό κρέας

Παρόλο που το μυικό κρέας και τα παραπροϊόντα περιέχουν κάποια ποσότητα ασβεστίου, δεν μπορούμε να καλύψουμε την ανάγκη του οργανισμού για ασβέστιο μόνο με μυικό κρέας.

2. Γαλακτοκομικά προϊόντα

Όπως συμβαίνει με το κρέας και τα παραπροϊόντα του (εντόσθια κ.α.), το ίδιο ισχύει και για τα γαλακτοκομικά προϊόντα: δεν είναι δυνατόν να καλύψουμε τις ανάγκες που έχει ο σκύλος μας για ασβέστιο μόνο από γαλακτοκομικά προϊόντα.

Παράδειγμα:

100g ανθότυρο περιέχει περίπου 100mg ασβέστιο. Η ημερήσια απαίτηση για ασβέστιο ενός ενήλικου σκύλου με σωματικό βάρος 20kg ανέρχεται στα 1600mg. Οπότε για να καλύψουμε τις ανάγκες του σκύλου μας για ασβέστιο θα πρέπει ο σκύλος μας να καταναλώνει 1600g ανθότυρο την ημέρα.

3. Οστά

Περιέχοντας μέταλλα και ιχνοστοιχεία όπως νάτριο, μαγνήσιο, ψευδάργυρο, μαγγάνιο και φώσφορο, τα οστά είναι η πιο φυσιολογική πηγή ασβεστίου για τα σκυλιά μας. Πριν όμως ταΐσουμε τον σκύλο μας ωμά οστά πρέπει να σκεφτούμε σε ποιες περιπτώσεις αυτά μπορούν να είναι ακατάλληλα για τον σκύλο μας:

  • Λαιμαργία

Τα περισσότερα σκυλιά είναι από τη φύση τους λαίμαργα. Σε περίπτωση που ο σκύλος καταπιεί από λαιμαργία ένα ολόκληρο κόκκαλο χωρίς να το μασήσει, υπάρχει πιθανότητα το κόκκαλο να παραμείνει παραπάνω απ’ όσο πρέπει στο γαστρεντερικό σύστημα και αυτό μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα στο γαστρεντερικό σωλήνα, όπως πόνο στο στομάχι και στο έντερο και στη συνέχεια να προκαλέσει δυσκοιλιότητα η οποία είναι μια πολύ δυσάρεστη κατάσταση για το κατοικίδιο μας.

  • Νεφρική ανεπάρκεια, πέτρες του ουροποιητικού συστήματος, παγκρεατίτιδα

Λόγω του μαγνησίου και του φώσφορου που περιέχουν τα οστά, αυτή η πηγή ασβεστίου είναι ακατάλληλη για σκυλιά που υποφέρουν από νεφρική νόσο, πέτρες στο ουροποιητικό σύστημα ή παγκρεατίτιδα.

  • Μειωμένο γαστρικό οξύ

Επίσης για σκυλιά που έχουν μειωμένη παραγωγή γαστρικού οξέος το οποίο χρειάζεται για την διάσπαση των κοκάλων, τα οστά ως πηγή ασβεστίου είναι ακατάλληλα.

Προσοχή: Μαγειρεμένα οστά

Τα μαγειρεμένα οστά είναι ιδιαίτερα επικίνδυνα για τα σκυλιά λόγω της πιθανότητας να τραυματίσουν σοβαρά τον γαστρεντερικό σωλήνα και δεν πρέπει να τα προσφέρουμε ΠΟΤΕ στο σκύλο μας.

4. (Κρεατο)οστάλευρο

Το κρεατοοστάλευρο αποτελείται από αλεσμένα κόκαλα με μικρή ποσότητα κρέατος ενώ το οστάλευρο περιέχει μόνο οστά. Το (κρεατο)οστάλευρο αποστειρώνεται για 20 λεπτά υπό πίεση σε θερμοκρασία 133 βαθμών κελσίου και στην συνέχεια αλέθεται σε μικρούς κόκκους.

Το κρεατοοστάλευρο είναι μια καλή εναλλακτική λύση για λαίμαργα σκυλιά που δεν μπορούν να επεξεργαστούν σωστά τα ωμά οστά.

Όταν χρησιμοποιούμε το οστάλευρο ως πηγή ασβεστίου πρέπει να προσέχουμε πάντα την αναλογία  ασβεστίου – φωσφόρου που περιέχει το προϊόν. Η ποσότητα του  ασβεστίου πρέπει να είναι αρκετά πιο υψηλή από το φώσφορο. Ένα οστάλευρο με ακατάλληλη αναλογία ασβεστίου – φωσφόρου μπορεί να οδηγήσει μακρόχρονα σε επιβάρυνση στα νεφρά.

Επίσης πρέπει να  προσέχουμε στην αγορά του οστάλευρου να περιέχει οστά από μια μόνο ζωική πηγή (π.χ. μοσχάρι) και να μην περιέχει άλλα πρόσθετα (π.χ. τεχνικές βιταμίνες)

5. Αλεύρι από κέλυφος αυγού

Το κέλυφος αυγού αποτελείται κυρίως από ανθρακικό ασβέστιο και περιέχει μόνο μικρές ποσότητες από άλλα μέταλλα και ιχνοστοιχεία. Η περιεκτικότητα σε φώσφορο ανέρχεται συνήθως μόνο στο 1%.

Λόγω της υψηλής περιεκτικότητας σε ασβέστιο και της χαμηλής περιεκτικότητας σε φώσφορο, το κέλυφος αυγού είναι μια κατάλληλη πηγή ασβεστίου για σκυλιά με νεφρική νόσο (χρόνια νεφρική ανεπάρκεια), σκυλιά που έχουν παθήσεις στο ουροποιητικό σύστημα και ηλικιωμένα σκυλιά.

Αντίθετα δεν πρέπει να χρησιμοποιείται ως μοναδική πηγή ασβεστίου σε κουτάβια σε ανάπτυξη.

Προσοχή: Για να μπορέσει ο οργανισμός του σκύλου να μεταβολίσει καλά το ασβέστιο από το αλεύρι κέλυφους αυγού το προϊόν πρέπει να είναι σε μορφή πολύ ψιλής σκόνης.

6. Το αλεύρι από φύκια

Το αλεύρι από φύκια περιέχει, όπως το αλεύρι από κέλυφος αυγού, ασβέστιο σε μορφή ανθρακικού ασβεστίου. Η περιεκτικότητα από μέταλλα και ιχνοστοιχεία είναι όμως μεγαλύτερη. Ιδιαιτέρως αυξημένη είναι η περιεκτικότητα σε μαγνήσιο η οποία ανέρχεται στα 7%-10%. Το αλεύρι από φύκια περιέχει επίσης πυριτικό οξύ, ιώδιο, σελήνιο, ψευδάργυρο και χαλκό, ενώ η περιεκτικότητα σε φώσφορο ανέρχεται μόλις στο 0.1%.

Για σκυλιά που υποφέρουν από αλλεργίες και διατροφικές ευαισθησίες, το αλεύρι από φύκια είναι μια καλή λύση για την προμήθεια ασβεστίου.

Προσοχή!

Για σκυλιά που υποφέρουν από θυρεοειδή πρέπει να υπολογίσουμε την ποσότητα του ιωδίου που βρίσκεται μέσα στην σκόνη φυκιών.

Σκυλιά που υποφέρουν από κρυστάλλους ή πέτρες στρουβίτη ΔΕΝ πρέπει να καταναλώνουν αυτή την πηγή ασβεστίου.

7. Κιτρικό ασβέστιο:

Το κιτρικό ασβέστιο είναι μια ουσία την οποία κερδίζουμε από την εκχύλιση του κιτρικού οξέος και θεωρείται μια καθαρή ουσία η οποία δεν περιέχει άλλα μέταλλα και ιχνοστοιχεία.

Το ασβέστιο σε μορφή κιτρικού ασβεστίου δεν απελευθερώνεται μόνο πολύ εύκολα στο στομάχι αλλά παράγει και κιτρικό οξύ βοηθώντας στην παραγωγή ενέργειας για τον κύκλο του κιτρικού οξέος.

Το κιτρικό ασβέστιο χρησιμοποιείται ως καθαρή πηγή ασβεστίου κυρίως σε σκυλιά με παθήσεις στα νεφρά και στο ουροποιητικό σύστημα.

Επίσης είναι ένα ιδιαίτερο κατάλληλο συμπλήρωμα ασβεστίου όταν ένας σκύλος έχει άμεση ανάγκη για ασβέστιο, π.χ. σε περίπτωση εκλαμψίας και σε περίπτωση που ο οργανισμός του σκύλου δεν ανέχεται το ανθρακικό ασβέστιο.

Προσοχή!

Όταν χρησιμοποιούμε το κιτρικό ασβέστιο πρέπει να εξασφαλίζουμε την επαρκή προμήθεια από άλλα μέταλλα και ιχνοστοιχεία.

8. Όξινο φωσφορικό ασβέστιο

Το όξινο φωσφορικό ασβέστιο περιέχει, όπως το οστάλευρο, μεγάλες ποσότητες φωσφόρου και ασβεστίου, όμως δεν περιέχει σχεδόν κανένα άλλο μέταλλο και ιχνοστοιχεία.

Αυτή η πηγή ασβεστίου χρησιμοποιείται κυρίως σε σκυλιά με διατροφικές ευαισθησίες και αλλεργίες.

Ωστόσο λόγω της ακατάλληλης αναλογίας ασβεστίου – φωσφόρου και της έλλειψης από άλλες ουσίες πρέπει να φροντίσουμε για την κάλυψη αυτών των σημαντικών για το σκύλο μας στοιχείων από άλλες πηγές.

Ποια είναι η καλύτερη πηγή ασβεστίου για το σκύλο μου;

Η μορφή του ασβεστίου που διαλέγουμε για το σκύλο μας εξαρτάται από διάφορους παράγοντες όπως:

  • την ηλικία του σκύλου
  • τη φυσική κατάσταση που βρίσκεται ο σκύλος
  • την τροφή που καταναλώνει ο σκύλος

Πάνω από όλα όμως πρέπει να έχουμε υπόψη μας ότι η διατροφή του σκύλου μας αποτελείται πάντα από διάφορες διατροφικές ουσίες τις οποίες πρέπει να υπολογίζουμε για να εκτιμήσουμε σωστά την πραγματική ανάγκη για ασβέστιο που έχει ο σκύλος μας. Επομένως μπορούμε ανάλογα με την κατάσταση υγείας του σκύλου μας να διαλέγουμε την κατάλληλη μορφή ασβεστίου που προσφέρουμε στο τετράποδο φίλο μας.

Υπεύθυνη κειμένου: Ρεγγίνα Μπίμπα, Διατροφολόγος και Σύμβουλος εναλλακτικών θεραπειών για σκύλους και γάτες

Εάν έχετε απορίες σχετικά με τη διατροφή του σκύλου σας, πατήστε εδώ.

Join the conversation

TOP

Το καλάθι μου 1