Πώς επηρεάζει το άγχος και ο φόβος το γαστρεντερικό σύστημα του σκύλου;

Παρόλο που ο φόβος ήταν ένα φυσικό και απαραίτητο συναίσθημα, το οποίο χρειάζονταν οι πρόγονοι των σκυλιών μας, οι λύκοι, για να επιβιώσουν, το μακροχρόνιο άγχος και ο φόβος που αισθάνονται πολλά από τα σκυλιά μας σήμερα, μπορεί να προκαλέσει σοβαρές βλάβες στο γαστρεντερικό τους σύστημα.

Σε ποιες περιπτώσεις το άγχος και ο φόβος που βιώνει ο σκύλος γίνονται ανθυγιεινά και βλαβερά για την υγεία του;

Το σημείο, στο οποίο το άγχος και ο φόβος πλέον επηρεάζει αρνητικά την λειτουργία του γαστρικού συστήματος, είναι όταν ο σκύλος μας συνεχίζει να φοβάται, παρόλο που δεν υπάρχει κάποια φανερή αιτία.

Είναι γεγονός ότι η πλειοψηφία των σκυλιών μας δεν έρχονται ποτέ στη θέση να χρειάζεται να αντιμετωπίσουν πραγματικές, για την ζωή τους, επικίνδυνες καταστάσεις από φυσικούς παράγοντες, όπως π.χ. αρπακτικά ζώα.

Το στρες και ο φόβος των σπιτικών σκυλιών οφείλονται κυρίως σε παράγοντες που δεν απειλούν την ζωή τους. Παρόλα αυτά όμως ενεργοποιούνται οι ορμόνες του στρες.
Οι παράγοντες αυτοί έχουν την αιτία τους στην καθημερινότητα που διαβιούν το σκυλιά μας και περιλαμβάνουν:

• χρήση κοινόχρηστων χώρων με πολλά άγνωστα σκυλιά (πάρκα, ξενοδοχεία σκυλιών, γειτονιά)
• εξαιρετικά εντατική εκπαίδευση
• πολλές συνεχόμενες ώρες απομόνωσης
• συνεχείς ή συχνούς δυνατούς θορύβους
• υπερπροστασία εκ μέρους μας
• χαοτικό ημερήσιο πρόγραμμα ή έλλειψη καθημερινού προγράμματος
• απόκτηση δευτέρου κατοικίδιου (ειδικά σε ηλικιωμένα σκυλιά)
• τσακωμούς και ένταση μεταξύ των μελών της οικογένειας.

Τι συμβαίνει στον οργανισμό του σκύλου όταν αντιμετωπίζει καταστάσεις που του προκαλούν άγχος και φόβο;

Όταν ο σκύλος μας νιώθει άγχος ή φόβο, στον οργανισμό του ελευθερώνονται:

α) Κορτιζόλη, η οποία είναι μια ορμόνη που ενεργοποιεί τις καταβολικές, μεταβολικές διεργασίες, παρέχοντας στον οργανισμό ενώσεις πλούσιες σε ενέργεια.

β) Αδρεναλίνη, η οποία είναι μια άλλη ορμόνη που παράγεται από τον μυελό των επινεφριδίων και αυξάνει τις φυσικές λειτουργίες του σώματος που βελτιώνουν την απόδοση του σώματος.

γ) Νοραδρεναλίνη,η οποία είναι ένας νευροδιαβιβαστής που παράγεται από την ορμόνη ντοπαμίνη και είναι υπεύθυνη για τον έλεγχο εγρήγορσης και προσοχής.

Εμείς, οι κηδεμόνες, σε αυτή τη περίπτωση, μπορεί να παρατηρήσουμε διάφορες σωματικές αλλαγές στο σκύλο μας όπως:

• καρφωτά, μικρά μάτια (όραση τούνελ)
• στάση αυτιών με κλίση προς το πάνω και προς το πίσω (επιλεκτική ακοή)
• τεντωμένους μύες
• αυξημένη αναπνοή

Όλες αυτές οι λειτουργίες του σώματος είναι απαραίτητες, για να μπορεί ένας σκύλος, που βρίσκεται σε κατάσταση κινδύνου, να αντιδρά γρήγορα είτε παλεύοντας είτε απομακρύνοντας τον κίνδυνο.

Πώς επηρεάζει το συνεχόμενο άγχος το γαστρεντερικό σύστημα του σκύλου μας;

Στομάχι

Το στομάχι του σκύλου μας είναι το όργανο, στο οποίο γίνεται η μηχανική και χημική επεξεργασία της τροφής.

Με την βοήθεια του γαστρικού υγρού, που κυρίως περιέχει υδροχλωρικό οξύ, η τροφή διασπάται και μεταβολίζεται.
Ο βλεννογόνος του στομαχιού, που παράγει και τη βλέννα, προστατεύει το στομάχι από το επιθετικό οξύ διασφαλίζοντας την μη απορρόφηση του από το στομάχι.
Όταν ο οργανισμός ελευθερώνει αδρεναλίνη και κορτιζόλη, μειώνεται η δραστηριότητα του στομαχιού, με αποτέλεσμα την κακή πέψη των τροφίμων. Όταν το άγχος και το στρές επιμένουν για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, απελευθερώνεται μεγαλύτερη ποσότητα του γαστρικού υγρού , με συνέπεια ο βλεννογόνος να μην μπορεί πλέον να προστατεύσει επαρκώς το στομάχι από το επιθετικό οξύ και ο σκύλος να πάσχει από γαστρίτιδα.

Ενώ σε μια ήπια γαστρίτιδα επηρεάζεται μόνο η εσωτερική βλεννογόνος μεμβράνη, μια φλεγμονή διάρκειας οδηγεί σε έλκος, που προκαλεί έντονο πόνο και μπορεί να προκαλέσει αιμορραγίες του στομαχιού.

Έντερο

Το έντερο είναι το μέρος του πεπτικού συστήματος που γίνεται η απορρόφηση των θρεπτικών ουσιών.
Αυτό το μέρος του γαστρεντερικού σωλήνα χωρίζεται σε δύο μεγάλα τμήματα:
-το λεπτό έντερο και
-το παχύ έντερο

Η διάσπαση και η απορρόφηση των διατροφικών ουσιών γίνεται κυρίως στο δωδεκαδάκτυλο, ένα τμήμα του λεπτού εντέρου, ενώ στο παχύ έντερο απορροφάται το νερό των κοπράνων, πριν αυτά αποβληθούν.

Εκτός από τη λειτουργία, ως πεπτικό όργανο, το έντερο έχει και άλλα, καθήκοντα ζωτικής σημασίας. Το 70% – 80% όλων των κυττάρων, που παράγουν αντισώματα για την καταπολέμηση παθογόνων, βρίσκονται στο έντερο, το οποίο συνδέεται άμεσα με τον εγκέφαλο μέσω των πνευμονογαστρικών νεφρών.

Μαζί με τον εντερικό βλεννογόνο και την εντερική μικροχλωρίδα το κρανιακό νεύρο δημιουργεί μια αποτελεσματική γραμμή άμυνας εναντίον των παθογόνων.

Σε συνθήκες φόβου ή μόνιμου στρες η ροή του αίματος στο έντερο μειώνεται, λόγω των απαιτούμενων πνευματικών αποδόσεων (το αίμα σε αυτή την κατάσταση χρειάζεται στον εγκέφαλο και για το μυϊκό σύστημα). Οπότε η παραγωγή βλέννας στο γαστρικό σωλήνα μειώνεται και η δραστηριότητα του γαστρεντερικού σωλήνα δυσχεραίνει.

Όταν το κατώφλι διεργασίας του λεγόμενου εντερικού συστήματος είναι μειωμένο, το εντερικό τοίχωμα γίνεται πιο ευαίσθητο και αδύναμο. Το έντερο δεν μπορεί να αναλάβει πλέον τη διεργασία της καλής πέψης και δεν μπορεί να καταπολεμήσει αποτελεσματικά τα παθογόνα, με αποτέλεσμα ο σκύλος να πάσχει από γαστρεντερίτιδα και συχνές ιώσεις.

Τι σωματικά συμπτώματα παρουσιάζει ο σκύλος που υποφέρει από συνεχόμενο άγχος και φόβο;

Σε πολλά από τα σκυλιά που βρίσκονται σε μόνιμες καταστάσεις που τους προκαλούν άγχος και φοβίες, μπορούμε να παρατηρήσουμε αρχικά:

• απάθεια
• έντονο γλείψιμο ποδιών
• έντονο ξύσιμο
• αυπνίες
• επίμονο γαύγισμα και κλάμα και
• άλλες αφύσικες συμπεριφορές .

Στην συνέχεια ο σκύλος θα παρουσιάσει σωματικές διαταραχές όπως:

• εμετούς
• ρέψιμο
• καούρες
• αλμυρή αναπνοή
• διάρροιες (με ή χωρίς αίμα και βλέννα)

Τι μπορούμε να κάνουμε για να μειώσουμε το μόνιμο άγχος και τους επαναλαμβανόμενους φόβους του σκύλου;

Δυστυχώς δεν μπορούμε πάντα να αποκλείσουμε όλες τις αιτίες και καταστάσεις που προκαλούν στρες και φόβο στο σκύλο μας.

Μπορούμε όμως να προβούμε σε διάφορες ενέργειες προκειμένου να μειώσουμε το άγχος του τετράποδου φίλου μας, που ταυτόχρονα θα τον βοηθήσουν να αντιμετωπίσει φοβικές καταστάσεις πιο ήρεμα:

Σταθερό πρόγραμμα

Ένα σταθερό καθημερινό πρόγραμμα που περιλαμβάνει, ανάλογα με τις ανάγκες του σκύλου, σωματική άσκηση, βόλτα στη φύση, φαγητό σε συγκεκριμένες ώρες, ξεκούραση και παιχνίδι, βοηθάει το σκύλο να νιώθει ασφάλεια, αυξάνει την εμπιστοσύνη του προς εμάς και διασφαλίζει μια ομαλή και καλή πέψη.

Καθαροί και σταθεροί κανόνες

Τα σκυλιά διαβιούν ως αγέλη ζώων και λειτουργούν με σταθερούς κανόνες που υπάρχουν στις ομάδες.
Στο βαθμό που εμείς λειτουργούμε μαζί τους με κανόνες που εξασφαλίζουν την ασφάλεια και την αρμονική ύπαρξη της αγέλης, αυξάνει η εμπιστοσύνη του σκύλου προς εμάς ,τους αρχηγούς της αγέλης.

Ποιοτική διατροφή

Είναι γεγονός ότι η τροφή που καταναλώνει ο σκύλος συμβάλλει σημαντικά στην ορμονική κατάσταση του.

Οι αναλογίες και το είδος των τροφίμων που προσφέρουμε στο σκύλο μας μπορεί να βοηθήσει στην μείωση του άγχους, μειώνοντας τις στρεσογόνες ορμόνες και αυξάνοντας τις ορμόνες της ευτυχίας.

Συμπληρώματα διατροφής

Το κατάλληλο διατροφικό πρόγραμμα του σκύλου μας μπορεί να συμβάλει ουσιαστικά στην καλύτερη αντιμετώπιση στρεσογόνων καταστάσεων.
Με ειδικές φυσικές ουσίες όπως:
-μελισσόχορτο
-πάνθη φλώρα
-βαλεριάνα
-αλεύρι κάνναβης
-CBD λάδι
Μπορούμε να πετύχουμε άριστα αποτελέσματα στην κατεύθυνση αυτή.

Ποιοτική απασχόληση

Η ποιοτική απασχόληση ανάλογα με τις ικανότητες και το ενδιαφέρον του σκύλου, όπως agility, έξυπνα παιχνίδια κ.α. Με τον τρόπο αυτό αυξάνεται η αυτοπεποίθηση του και μειώνεται το άγχος του στην αντιμετώπιση στρεσογόνων καταστάσεων.

Έλεγχος των δικών μας συναισθημάτων άγχους και φόβου

Τα σκυλιά μας, ως πολύ παρατηρητικά ζώα μπορούν να αντιλαμβάνονται το δικό μας άγχος και τις φοβίες μας μέσα από την στάση του σώματος μας, τη μυρωδιά που βγάζουμε και τον τόνο της φωνής μας και να τα συνδυάζουν με συγκεκριμένες καταστάσεις. Δηλαδή ουσιαστικά μεταφέρουμε τον δικό μας φόβο, αυξάνοντας την ανασφάλεια του σκύλου μας σε διάφορα γεγονότα.

Παρέα με ισορροπημένους, έμπειρους σκύλους.

Το παιχνίδι και η παρέα με ήρεμους, ισορροπημένους σκύλους δεν μειώνει μόνο το άγχος, αλλά του μαθαίνει ποιες καταστάσεις είναι ακίνδυνες για τον εαυτό του.

Όταν ο σκύλος υποφέρει από συχνό ή συνεχόμενο άγχος ή φόβους, ο γαστρεντερικός σωλήνας του παθαίνει φλεγμονές και διάφορες άλλες διαταραχές που μειώνουν την πέψη καθώς και την καλή λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος και καθιστούν το σκύλο πιο ευάλωτο σε ασθένειες και ιούς. Η κακή σωματική κατάσταση προκαλεί ακόμα πιο πολύ άγχος και ανασφάλειες στο σκύλο και ένα φαύλος κύκλος έχει δημιουργηθεί .

Δημιουργώντας και συντηρώντας μια καθημερινότητα που δημιουργεί στο σκύλο μας ασφάλεια και αυτοπεποίθηση, βοηθάμε στη μείωση του άγχους και του συναισθήματος φόβου, χαρίζοντας του μια πιο ποιοτική, υγιεινή ζωή.

Υπεύθυνη κειμένου: Ρεγγίνα Μπίμπα, Διατροφολόγος και Σύμβουλος εναλλακτικών θεραπειών για σκύλους και γάτες

Εάν χρειάζεστε ολίστικές συμβουλές σχετικά με ένα πρόβλημα του σκύλου σας, πατήστε εδώ.